Կախվածությունից վերականգնումը միայն օգտագործումը թողնելը չէ. դա անձի վերափոխման խորը և բազմակողմանի գործընթաց է, որը պահանջում է ժամանակ, ջանք և աջակցություն: Հոգեբանական թերապիան առանցքային դեր է խաղում այս գործընթացում՝ օգնելով մարդկանց ոչ միայն հաղթահարել հեռացման ախտանիշները, այլև խորապես հասկանալ կախվածության պատճառները, զարգացնել հաղթահարման հմտությունները, փոխել կործանարար վարքի ձևերը և հասնել երկարաժամկետ սթափության:
Հոգեթերապիայի զգալի ազդեցությունը վերականգնման գործընթացի վրա
Հոգեբանական թերապիան մեծ ազդեցություն ունի վերականգնման գործընթացի վրա՝ օգնելով մարդկանց.
1. Հասկանալ կախվածության արմատները.
- Աշխատանք տրավմատիկ փորձառությունների հետ: Շատ կախվածություններ ձևավորվում են որպես տրավմատիկ փորձառությունների, սթրեսային իրավիճակների կամ հուզական ցավի հաղթահարման մեխանիզմ: Թերապիան օգնում է բացահայտել այդ հոգեկան ցնցումները, աշխատել դրանց հետ և գտնել ավելի առողջ ուղիներ՝ հաղթահարելու բացասական հույզերը:
- Հոգեբանական խնդիրների վերլուծություն. Կախվածությունը հաճախ այլ հոգեբանական խնդիրների ախտանիշ է, ինչպիսիք են դեպրեսիան, տագնապը և հետտրավմատիկ սթրեսային համախտանիշը: Թերապիան օգնում է մարդուն հասկանալ դրանք, գտնել լուծումներ և գտնել հուզական հավասարակշռություն:
- Սխալ պատկերացումների ուսումնասիրություն: Կախվածությունը կապված է սեփական անձի մասին խեղաթյուրված պատկերացումների հետ, շրջապատող աշխարհի և սեփական կախվածություն մասին: Թերապիան օգնում է մարդուն վերանայել այս համոզմունքները և զարգացնել ավելի առողջ, ավելի իրատեսական հայացքներ:
2. Զարգացնել հաղթահարման հմտությունները:
- Սթրեսի կառավարում. Հոգեակտիվ նյութերի կամ ալկոհոլի օգտագործումը ծառայում է որպես սթրեսից և բացասական հույզերից խուսափելու միջոց։ Հոգեթերապիան մարդուն սովորեցնում է արդյունավետորեն հաղթահարել սթրեսը՝ օգտագործելով առողջ ռազմավարություններ: Դրանք ներառում են ֆիզիկական վարժություններ, մեդիտացիա, շնչառական տեխնիկաներ և դրական մտածողություն:
- Հաղորդակցման հմտությունների զարգացում. Կախվածությունը հաճախ մեկուսացնում է մարդուն հասարակությունից: Թերապիան օգնում է զարգացնել միջանձնային հաղորդակցման հմտությունները, բարելավել հարաբերությունները սիրելիների հետ և գտնել աջակցություն հասարակության մեջ:
- Առողջ սովորությունների ձևավորում. Հոգեթերապիայի համատեքստում ինքներդ ձեզ ուսումնասիրելը կօգնի զարգացնել առողջ սովորություններ: Օրինակ՝ ճիշտ սնվել, ֆիզիկապես ակտիվ լինել, աջակցող միջավայր ստեղծել, անել այնպիսի բաներ, որոնք ձեզ դուր են գալիս, հաճույք են պատճառում և օգնում են միտքը հեռացնել կախվածությունից:
3. Հաղթահարել բացասական վարքի օրինաչափությունները:
Աշխատանք ձգտումների (տրիգերների) հետ: Թմրամիջոցների և ալկոհոլի չարաշահումը ուղեկցվում է հրահրող գործոններով՝ իրավիճակներ, մտքեր կամ հույզեր, որոնք առաջացնում են նոր չափաբաժնի ցանկություն: Թերապիան օգնում է բացահայտել այս օգտագործման ցանկություն առաջացնող գործոնները և մշակել դրանցից խուսափելու կամ հաղթահարելու ռազմավարություններ:
- Կործանարար վարքային սովորությունների փոփոխություն. Կախվածության առկայության դեպքում մարդն ունենում է վարքի կործանարար ձևեր՝ պատասխանատվությունից խուսափում, բացասական մտքեր, ինքնասաբոտաժ։ Հոգեբանն օգնում է մարդուն ճանաչել այս օրինաչափությունները և սովորել փոխել դրանք:
- Սեփական արժանապատվության զգացումի վերականգնում: Կախվածություն ունեցող մարդը սովորաբար զուրկ է ինքնահարգանքից: Հոգեթերապիայի ընթացքում նա վերականգնում է ինքնագնահատականը, ընդունում է իրեն, բացահայտում է իր անհատականության ուժեղ կողմերը։
4. Խթանել երկարաժամկետ սթափությունը:
- Մոտիվացիայի զարգացում. Թերապիան օգնում է մարդուն հասկանալ սթափության արժեքը, տեսնել կյանքի դրական փոփոխությունները, որոնք տեղի են ունեցել կախվածությունը թողնելուց հետո և գտնել մոտիվացիա՝ շարունակելու վերականգնման ճանապարհը:
- Ամուր աջակցության համակարգի ձևավորում. Հոգեբանների թիմի օգնությամբ թմրամոլն աջակցություն է գտնում ընտանիքում, ընկերների շրջանում, ինքնօգնության խմբերում, թերապևտիկ խմբում։
- Առողջ ապրելակերպի ձևավորում. Ձևավորվում են սովորություններ՝ ֆիզիկական ակտիվություն, հավասարակշռված սնունդ, հանգիստ, հոբբի, առողջ սոցիալական շփումների հաստատում։
Հոգեբանական թերապիայի առավելությունները հիմնական խնդիրների լուծման գործում
Հոգեբանական թերապիան ունի մի շարք առավելություններ կախվածության հետ կապված հիմնախնդիրների լուծման համար.
Անհատական մոտեցում
Հոգեթերապևտը անհատապես աշխատում է մարդու հետ՝ հաշվի առնելով նրա կոնկրետ խնդիրները, անհատականության գծերը, փորձը և արժեքները։
Ինքնագիտակցության բարձրացում
Մեթոդն օգնում է կախյալին խորապես հասկանալ ինքն իրեն, իր ուժեղ և թույլ կողմերը, վարքի դրդապատճառները:
Էմոցիոնալ կարգավորման զարգացում
Հոգեթերապիան սովորեցնում է մարդուն տեղյակ լինել և վերահսկել իր զգացմունքները, ինչպես նաև հաղթահարել բացասական զգացմունքները առողջ ձևերով:
Միջանձնային հարաբերությունների բարելավում
Օգնում է բարելավել հարաբերությունները սիրելիների հետ, սովորել առողջ և ներդաշնակ հարաբերություններ կառուցել:
Սթրեսի նկատմամբ դիմադրության զարգացում
Թերապիան մարդուն դարձնում է ավելի դիմացկուն սթրեսային իրավիճակների նկատմամբ, սովորեցնում է հաղթահարել կյանքի անհաջողությունները և խնդիրները:
Վերականգնման պլանի ստեղծում
Հոգեբանն օգնում է թմրամոլին ստեղծել վերականգնման անհատական ծրագիր, որը ներառում է նպատակներ, ռազմավարություններ և քայլեր՝ սթափության հասնելու համար:
Երկարաժամկետ սթափության խթանում
Հոգեբանական թերապիան առանցքային դեր է խաղում երկարաժամկետ սթափության հասնելու գործում: Մասնագետների թիմի օգնությամբ կախյալի իմացությունը հիվանդության մասին խորանում է։ Նա սովորում է դրա ձևավորման պատճառները, մեխանիզմները և սկսում կանխատեսել առողջության և կյանքի վրա հետևանքները։ Այսինքն՝ ռեաբիլիտանտը կախվածությանը նայում է կարծես դրսից։ Հետո նա նույնպես սկսում է գիտակցել իրեն այս կախվածության մեջ, սովորում է տարբերակել վարքի օրինաչափությունները և պարտադրված համոզմունքները։ Այս խորը վերլուծությունը ինքնատիրապետումը զարգացնելու բանալին է: Դա նպաստում է նաև կյանքի նկատմամբ դրական վերաբերմունքի ձևավորմանը, հակառակ կողմից: Թմրամոլը գտնում է կյանքի իմաստը, սահմանում է նպատակներ և սահմանափակում առաջադրանքները այս նպատակին հասնելու համար: Խորը հոգեվերլուծական աշխատանքը կանխում է ռեցիդիվները և մեծացնում կայուն ռեմիսիայի հնարավորությունները: Նաև հոգեթերապևտի հետ խմբով և անհատապես աշխատելը օգնում է ռեաբիլիտատորին ինտեգրվել հասարակությանը՝ կյանքի նոր հայացքներով:
Հոգեթերապիան կախվածության վերականգնման գործընթացի անբաժանելի մասն է: Նա օգնում է մարդկանց խորապես հասկանալ կախվածության պատճառները, փոխել կործանարար վարքի ձևերը, զարգացնել հաղթահարման հմտությունները և հասնել երկարաժամկետ սթափության:
Եթե դուք կամ ձեր սիրելիներից մեկը պայքարում է կախվածության դեմ, օգնություն խնդրեք պրոֆեսիոնալ հոգեբանից կամ հոգեբույժից: