Թմրամիջոց պարունակող անալգետիկները հզոր ցավազրկողներ են, որոնք լայնորեն օգտագործվում են սուր և քրոնիկ ցավը թեթևացնելու նպատակով: Նրանք կապվում են կենտրոնական և ծայրամասային նյարդային համակարգի օփիոիդային ընկալիչների հետ՝ արգելափակելով ցավի ազդանշանների փոխանցումը։ Իր արդյունավետության և անմիջական ազդեցության շնորհիվ թմրամիջոցներ պարունակող ցավազրկողները համարվում են ծանր հիվանդությունների ցավային թերապիայի հիմքը:
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողների տեսակները
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողները դասակարգվում են՝ կախված դրանց քիմիական կառուցվածքից և դեղաբանական հատկություններից: Հիմնական դասերը ներառում են.
- Ագոնիստներ (օրինակ՝ մորֆին, հերոին, օքսիկոդոն): Նրանք կապվում են ընկալիչների (ռեցեպտորների) հետ՝ ապահովելով հզոր ցավազրկող ազդեցություն, բայց նաև առաջացնելով էյֆորիա և կախվածություն։
- Մասնակի ագոնիստներ (օրինակ՝ պենտազոցին): Նրանք ունեն ավելի թույլ ցավազրկող ազդեցություն, բայց ավելի քիչ հավանական է, որ առաջացնեն էյֆորիա և կախվածություն:
- Խառը ագոնիստներ/անտագոնիստներ (օրինակ՝ բուպրենորֆին, նալբուֆին): Նրանք գործում են որպես ագոնիստներ որոշ օփիոիդային ընկալիչների և որպես անտագոնիստներ որոշ ափիոնային ընկալիչների մոտ՝ ապահովելով ցավազրկող ազդեցություն՝ կախվածության ավելի քիչ ռիսկով:
- Անտագոնիստներ (նալոքսոն)
Դեղմիջոցների ազդեցությունը
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողները կապվում են կենտրոնական և ծայրամասային նյարդային համակարգի, այսինքն՝ ուղեղի և ողնուղեղի օփիոիդային ընկալիչների հետ: Այս ընկալիչները պատասխանատու են ցավի կարգավորման համար, ուստի նրանց կապը ափիոնային նյութերի հետ արգելափակում է ցավի ազդանշանների փոխանցումը:
Դեղամիջոցի ընդունման ցանկացած ձևով անալգետիկը մտնում է համակարգային շրջանառություն: Երբ արյունը հոսում է անոթներով և փոքր մազանոթներով, այն հասնում է ուղեղ և կապվում ափիոնային ընկալիչների հետ: Սա հանգեցնում է տարբեր ազդեցությունների, ներառյալ.
- Ցավազրկում
- Սեդացիա
- Էյֆորիա
- Փորկապություն
- Միոզ (աչքերի բիբերի կծկում)
- Բրադիկարդիա (սրտի զարկի դանդաղեցում)
- Շնչահեղձություն
Ցուցումներ և հակացուցումներ
Ցուցումներ:
- Սուր ցավ (օրինակ՝ վիրահատություններից, վնասվածքներից, դժվար ծննդաբերությունից, երիկամային կոլիկից հետո)
- Քրոնիկ ցավ (օրինակ՝ քաղցկեղ, արթրիտ)
- Բուժական գործողությունների ցավ (օրինակ՝ էնդոսկոպիա, բիոպսիա)
Հակացուցումներ:
- Ալերգիկ ռեակցիաներ թմրամիջոցներ պարունակող ցավազրկողների նկատմամբ
- Լուրջ շնչառական անբավարարություն. Թմրամիջոցն պարունակող անալգետիկ դեղերի ընդունումը կարող է հանգեցնել շնչառության ամբողջական ճնշվածությանը
- Չվերահսկվող ասթմա
- Աղիքային պարեզ
- Մոնոամին օքսիդազի ինհիբիտորների (MAOI) մոտ ժամանակների օգտագործումը
Թմրամիջոցների ցանկը
Արժե ուշադրություն դարձնել այն իրավիճակին, երբ ձեր մտերիմը անկառավարելիորեն օգտագործում է թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողներ։ Ի՞նչ վերնագրեր կարող եք հանդիպել:
- Մորֆին
- Տրամադոլ
- Պրոմեդոլ
- հերոին
- Օքսիկոդոն
- կոդեին
- Ֆենտանիլ
- Մեթադոն
- Բուպրենորֆին
- Նալբուֆին
- Պենտազոցին
Կողմնակի ազդեցություն
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողները, անշուշտ, արդյունավետորեն թեթևացնում են ցավը, բայց նաև առաջացնում են մի շարք կողմնակի ազդեցություններ.
- Թմրամիջոցների երկարատև օգտագործման հետևանքով կախվածություն և չարաշահում
- Հանդուրժողականություն. Ժամանակի ընթացքում մարմինը կարող է հարմարվել թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողների ազդեցությանը՝ պահանջելով ավելի մեծ չափաբաժիններ՝ ցավազրկման նույն մակարդակի հասնելու համար:
- Սեդացիա. Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողները կարող են առաջացնել քնկոտություն և անտարբերություն:
- Փորկապություն. Օփիոիդները դանդաղեցնում են աղիների մարսողականությունը և կղանքի շարժումը:
- Սրտխառնոց և փսխում. Թմրամիջոց պարունակող անալգետիկ միջոցները կարող են առաջացնել սրտխառնոց և փսխում, հատկապես օգտագործման սկզբում:
- Գլխապտույտ. Օփիոիդները լայնացնում են արյան անոթները՝ հանգեցնելով գլխապտույտի։
- Քոր. Որոշ դեպքերում օփիոիդներն առաջացնում են քոր, հատկապես դեմքի և պարանոցի վրա:
- Մեզի արտահոսքի խանգարում. Նման դեղամիջոցները ազդում են միզապարկի մկանների վրա, և դա հանգեցնում է մեզի կուտակման:
Դետոքսիկացիա և բուժում
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողներից կախվածություն ունեցող հիվանդը նարկոլոգի օգնության կարիքն ունի: Բուժման պլանը ներառում է մի քանի փուլ՝ դետոքսիկացիա, դեղորայքային աջակցություն և հոգեթերապիա, վերականգնում, հետվերականգնողական գործընթաց: Առաջին քայլը՝ դետոքսիկացումը, օգնում է հիվանդի օրգանիզմը մաքրել ափիոններից: Այն սովորաբար իրականացվում է ստացիոնար պայմաններում և ներառում է օփիոիդների չափաբաժնի աստիճանական նվազեցում՝ բժշկի հսկողության ներքո: Շուրջորյա դիտարկումը չափազանց կարևոր է ժամանակին օգնություն ապահովելու հեռացման ախտանիշների կանխարգելման համար: Այս վիճակը դրսևորվում է հետևյալ կերպ.
- Տագնապներ
- Անքնություն
- Քրտնարտադրություն
- Դող
- Փորլուծություն
- Մկանային ցավեր
Դետոքսիկացիայից հետո կարող է պահանջվել երկարատև բուժում, ներառյալ անհատական և խմբային հոգեթերապիան և դեղորայքային թերապիան: Բուժման նպատակն է հասնել կայուն վերականգնման և կանխել ռեցիդիվը:
Թմրամիջոց պարունակող ցավազրկողները հզոր և արդյունավետ ցավազրկողներ են, որոնք օգտագործվում են սուր և քրոնիկ ցավը բուժելու համար: Այնուամենայնիվ, դրանք նաև կապված են կախվածության և կողմնակի ազդեցությունների ռիսկի հետ, որոնք պետք է հաշվի առնել: Թմրամիջոց պարունակող դեղեր ընդունող հիվանդները պետք է ուշադիր վերահսկվեն բժշկի կողմից՝ նվազագույնի հասցնելու ռիսկերը և առավելագույնի հասցնելու օգուտները: Երբ կախվածությունը զարգանում է, շատ կարևոր է դիմել բժշկի օգնությանը դետոքսիկացիայի և բուժման համար: